در چشم انداز دیجیتال امروزی، برنامه های کاربردی وب بخشی اساسی از حوزه کسبوکار را شامل میشوند و به عنوان دروازههایی برای تعامل با مشتری، ذخیرهسازی دادهها و تراکنشها عمل میکنند. با این حال، با افزایش تهدیدات سایبری، اطمینان از امنیت این برنامهها بیش از هر زمان دیگری حیاتی شده است. پروژه امنیت برنامه های وب باز (OWASP) از طریق فهرست OWASP Top 10، دانش ارزشمندی را در مورد شایعترین خطرات امنیتی پیش روی برنامههای کاربردی وب ارائه میدهد. در این مقاله به بررسی اقدامات امنیتی مهمی که برای کاهش موثر این خطرات براساس فهرست OWASP Top 10 برای برنامههای کاربردی وب، چه درسطح Front-end و چه درسطح Back-end باید انجام پذیرند آشنا میشویم.
OWASP Top 10
OWASP Top 10 لیستی است که به براساس مهمترین خطرات امنیتی پیش روی برنامههای کاربردی وب در طول زمان به روز میگردد. OWASP Top 10 به عنوان راهنمای توسعهدهندگان ومتخصصان امنیتی در سازمانها عمل میکند به طوری که میتواند به طور موثری تلاشهای امنیتی را اولویتبندی نماید. نسخه فعلی، OWASP Top 10 که در سال 2021 منتشر شد، خطرات زیر را شناسایی می کند:
- حملات تزریق
- احراز هویت معیوب
- نمایش دادههای حساس
- نهادهای خارجی XML (XXE)
- کنترل دسترسی معیوب
- پیکربندی امنیتی اشتباه
- تزریق اسکریپت از طریق وبگاه (XSS)
- غیرسریالی کردن (Deserialization) نامطمئن
- استفاده از مؤلفههایی نرمافزاری با آسیب پذیریهای شناخته شده
- ثبت وقایع و نظارت ناکافی
اقدامات امنیتی مهم برای کاهش مخاطرات امنیتی برنامههای کاربردی وب
- اعتبار سنجی ورودی: مکانیسم های اعتبارسنجی ورودی قوی را برای جلوگیری از حملات تزریق، مانند تزریق SQL و تزریق اسکریپت از طریق وبگاه (XSS) پیادهسازی کنید. برای اطمینان از اینکه ورودی کاربر با قالب و طول مورد نظر مطابقت دارد، از اعتبار سنجی سمت سرویس گیرنده (Front-end) و سمت سرور (Back-end) استفاده کنید.
- احراز هویت و مدیریت جلسه: برای جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز، از روشهای احراز هویت ایمن، مانند احراز هویت چند عاملی (MFA) و سیاستهای رمز عبور قوی استفاده کنید. تکنیکهای مدیریت جلسه، مانند انقضای جلسه و توکنهای CSRF را برای کاهش حملات ربودن جلسه و تقلب پیادهسازی کنید.
- ارتباطات امن: مطمئن شوید که از پروتکل HTTPS برای رمزگذاری دادههای ارسال شده بین مشتری و سرور استفاده میکنید. با اطمینان از اینکه همه منابع، از جمله اسکریپتها و شیوه نامهها، از طریق HTTPS بارگیری میشوند، میتوان امنیت برنامه کاربردی وب را بالاتر برد.
- کنترلهای امنیتی سمت کلاینت: از کنترلهای امنیتی سمت کلاینت، مانند سیاست امنیتی محتوا (CSP) و اشتراکگذاری منابع بیرون از مبدأ (CORS) استفاده کنید تا خطر تزریق اسکریپت از طریق وبگاه (XSS) و حملات جعل درخواست (CSRF) را کاهش دهید. اجرای جاوااسکریپت را به منابع قابل اعتماد محدود کنید و برای جلوگیری از تزریق کد، محتوای تولید شده توسط کاربر را پاکسازی کنید.
- روشهای کدگذاری ایمن: برای جلوگیری از حملات تزریق، از شیوههای کدگذاری امن، مانند اعتبارسنجی ورودی، رمزگذاری خروجی، و درخواستهای پارامتری شده پیروی کنید. به طور منظم چارچوبها و کتابخانهها را برای رفع آسیبپذیریهای شناخته شده به روز کنید و وصلههای امنیتی را به سرعت اعمال کنید.
- کنترل دسترسی: مکانیزم های کنترل دسترسی قوی را برای اجرای سیاستهای مجوزدهی و احراز هویت مناسب پیادهسازی کنید. از کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) و اصول حداقل امتیاز برای محدود کردن دسترسی به منابع و عملکردهای حساس استفاده کنید.
- رمزگذاری دادهها: با استفاده از الگوریتمهای رمزنگاری قوی و روشهای مدیریت کلید، دادههای حساس را چه در حالت ذخیره شده و چه در حال انتقال رمزگذاری کنید. برای کاهش خطر آشکارسازی دادهها، رمزگذاری را برای رمزهای عبور ذخیره شده، اعتبار کاربر و سایر اطلاعات حساس پیادهسازی کنید.
- پیکربندی امنیتی: سرورهای وب، پایگاههای داده و چارچوبهای برنامه را به صورت ایمن پیکربندی کنید تا سطح حمله را به حداقل برسانید. از اصل حداقل امتیاز استفاده کنید و به کاربران فقط حداقل مجوزهای لازم برای وظایفشان را اعطا کنید. دسترسی به خدمات، دایرکتوریها و ویژگیهای غیر ضروری را محدود و غیرفعال کنید تا خطر سوءاستفاده به دلیل پیکربندی نادرست را کاهش دهید. تمام اجزای نرمافزار را با آخرین وصلههای امنیتی به روز نگه دارید.
نتیجهگیری
حفاظت از برنامههای کاربردی وب در برابر تهدیدات امنیتی نیازمند یک رویکرد فعال و جامع است که آسیبپذیریهای را در لایههای Front-end و Back-end برطرف میکند. با درک 10 خطر امنیتی برتر OWASP و اجرای اقدامات امنیتی توصیه شده در بالا، سازمانها میتوانند مقاومت برنامههای کاربردی وب خود را در برابر حملات سایبری به میزان قابل توجهی افزایش دهند. به یاد داشته باشید، امنیت یک فرآیند مداوم است و ارزیابیها، بهروزرسانیها و آموزشهای منظم برای جلوتر بودن از تهدیدها و آسیبپذیریهای در حال تحول ضروری هستند.